روماتیسم مفصلی یا روماتوئید آرتریت بیماریست که در آن مفاصل بدن ملتهب و دردناک می‌شوند. این بیماری معمولا مزمن است و در طولانی مدت می‌تواند موجب از بین رفتن مفاصل بدن شود.  آمار می‌گویند که از هر ۱۰۰ نفر یک نفر در طول عمرش به نوعی به این بیماری مبتلا می‌شود. 

افراد ممکن است در هر سنی بروز کند اما سن غالب بین ۴۰ تا ۶۰ سالگی است و در زنان ۳ برابر شایع‌تر از مردان است.
بیماری روماتیسم مفصلی از آن دسته از بیماری‌هاست که به در گروه بیماری‌های خود ایمنی قرار می‌گیرد.

بیماری‌های خود ایمنی چه هستند؟
سیستم ایمنی بدن انسان به گونه‌ای طراحی شده است که در برابر تهاجم میکروب‌ها از خودش دفاع می‌کند. یکی از روش‌های سیستم ایمنی بدن تولید آنتی‌بادی یا پادتن است. این مواد از جنس پروتئین هستند و به میکرو‌ب‌ها چسبیده و باعث از بین رفتن آن‌ها می‌شوند. تهاجم آنتی‌بادی‌ها به میکروب‌ها عات اصلی بروز بیماری‌های خود ایمنی است.

در روماتیسم مفصلی هم سیستم ایمنی به سلول های بدن بخصوص سلول های سینوویوم Synovium cells بعضی از مفاصل حمله کرده و موجب تغییراتی در آنها میشوند. سینوویوم لایه ای از سلول ها است که سطح درونی کپسول مفصلی را فرش میکنند و موجب ترشح مایع مفصلی ( مایع سینوویوم) می‌شوند.
تاثیر آنتی بادی ها بر سلول های سینوویوم موجب میشود سلول های این لایه افزایش پیدا کرده و در نتیجه لایه سینوویال ضخیم، متورم و همچنین ملتهب شود.

عروق خونی لایه سینوویال افزایش پیدا کرده، همراه با التهاب لایه سینوویال، ترشح مایع مفصلی هم بیشتر شده و مفصل متورم میشود. بدنبال این تغییرات سلول های سینوویال موادی بنام سیتوکین Cytokin ترشح میکنند که موجب بروز التهاب در مفصل شده و همچنین روی سلول های مفصل اثرات تخریبی دارد..

پس از تورم مفاصل، تاندون‌های اطراف آن‌ها تخت کشش قرار می‌کیرند و این کشش تاندون‌های اطراف مفصل به تدریج باعث شل شدن و تغییر شکل دادن آن‌ها شده و باعث ضعف و ناپایداری مفصل و در تنهایت تغییر شکل آن می‌شود.

به‌تدریج و با گذشت زمان بافت سینوویال رشد کرده بر روی غضروف رفته و موجب خوردگی آن میشود. بعد از مدتی استخوان اطراف مفصل هم دچار پوکی و خوردگی شده و در آن کیست هایی بوجود میاید. این تغییرات استخوانی تغییر شکل مفصل را تشدید میکنند.

اما آیا طب سنتی و گیاهی راهی برای پیش‌گیری و درمان این بیماری دارد؟

گیاه گزنه به عنوان یک گیاه ارزشمند در طب سنتی شناخته می‌شود. این گیاه هم قند خون را کاهش می‌دهد و هم در بهبود روماتیسم، نقرس، سنگ کلیه ومثانه موثر است.
عصاره گزنه سبب مهار عوامل شروع کننده التهاب و آرتریت روماتوئید دارد.

 رزماری ( اکلیل کوهی) کمک به درمان بیماری روماتیسم مفصلی می‌کند. این داروی گیاهی علاوه بر بهبود آرتریت روماتوئید به خاطر داشتن خاصیت ضد درد، در بهبود دردهای عضلانی و بیماریهای روماتیسمی نیز استفاده می‌شود.